UTANGULIZI:
Vifaa vya mawasiliano vya mkononi –
hususan simu za kiganjani na vifaa vya mawasiliano vya kiganjani (tablets) –
vina namba maalum inayovitambulisha. Namba hiyo inajulikana kama IMEI ambacho
ni kifupi cha International Mobile Equipment Identity.
Kifungu cha 84 cha Sheria ya
Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta (EPOCA) ya 2010 kinataka kuwepo kwa mfumo
wa rajisi ya namba za utambulisho wa vifaa vya mawasiliano vya mkononi. Rajisi
hii inajulikana kwa kiingereza kama Central Equipment Identification Register,
kwa kifupi CEIR. Sheria inataka rajisi hiyo ihifadhiwe na kuendeshwa na Mamlaka
ya Mawasiliano Tanzania.
Aidha Kanuni za mwaka 2011 za EPOCA
kuhusu mfumo wa rajisi ya namba za utambulisho wa vifaa vya mawasiliano vya
mkononi inawataka watoa huduma wa mawasiliano yanayotumia vifaa vya mkononi
kuweka mfumo wa kudumu wa kumbukumbu za namba tambulishi (Equipment Identity
Register – EIR) za vifaa vya mkononi vinavyotumika kwenye mitandao yao.
Mfumo huu wa kielektroniki ambao
utahifadhi kumbukumbu za namba tambulishi za vifaa vya mawasiliano vya mkononi
una lengo la kufuatilia namba tambulishi za vifaa vinavyoibiwa, kuharibika,
kupotea au ambavyo havikidhi viwango vya matumizi katika soko la mawasiliano.
Vifaa vyote vya mawasiliano vya
mkononi ambavyo vimeibiwa, vimeharibika, kupotea au visivyokidhi viwango vya
matumizi katika soko la mawasiliano havitaweza kufanya kazi kwenye mitandao ya
mawasiliano kutumia vifaa vya mkononi.
UFAFANUZI
Taarifa kwenye mfumo huu wa rajisi zitakuwa na aina tatu za kumbukumbu; ambazo ni orodha ya namba tambulishi ambazo vifaa vyake vinaruhusiwa, orodha ya namba tambulishi ambazo zimetolewa taarifa kuwa zimefungiwa na namba tambulishi ambazo zimefungiwa kwa muda au kuruhusiwa kwa muda.
Taarifa kwenye mfumo huu wa rajisi zitakuwa na aina tatu za kumbukumbu; ambazo ni orodha ya namba tambulishi ambazo vifaa vyake vinaruhusiwa, orodha ya namba tambulishi ambazo zimetolewa taarifa kuwa zimefungiwa na namba tambulishi ambazo zimefungiwa kwa muda au kuruhusiwa kwa muda.
Orodha Nyeupe:
Orodha ya vifaa vya mkononi vya mawasiliano vinavyoruhusiwa kutumika katika mitandao ya huduma za simu za kiganjani
Orodha ya vifaa vya mkononi vya mawasiliano vinavyoruhusiwa kutumika katika mitandao ya huduma za simu za kiganjani
Orodha Nyeusi:
Orodha hii ni ya namba tambulishi ambazo zimefungiwa na mtoa huduma kwenye mfumo wao wa EIR na kutumwa kwenye mfumo wa CEIR kwa ajili ya kufungiwa ili zisitumike kwenye mitandao mingine ya simu za kiganjani kwa mujibu wa utaratibu uliowekwa na kukubaliwa miongoni mwa watoa huduma. Simu zote za mkononi zilizoibiwa au kupotea zitafungiwa ndani ya saa 24 ili zisitumike kwenye mtandao wowote wa simu za mkononi Tanzania.
Orodha hii ni ya namba tambulishi ambazo zimefungiwa na mtoa huduma kwenye mfumo wao wa EIR na kutumwa kwenye mfumo wa CEIR kwa ajili ya kufungiwa ili zisitumike kwenye mitandao mingine ya simu za kiganjani kwa mujibu wa utaratibu uliowekwa na kukubaliwa miongoni mwa watoa huduma. Simu zote za mkononi zilizoibiwa au kupotea zitafungiwa ndani ya saa 24 ili zisitumike kwenye mtandao wowote wa simu za mkononi Tanzania.
Ikitokea simu ya mtumiaji ikafungiwa
kinamosa, anatakiwa kutoa taarifa mara moja kwa mtoa huduma wako kwa ajili ya
kuifungua. Watoa huduma wanatakiwa wafungulie, ndani ya saa 24, simu zote
zilizofungwa kimakosa.
Orodha ya kijivu:
Orodha hii ni ya namba tambulishi ambazo zimefungiwa au kufunguliwa kwa muda kwa lengo la kuanzisha mchakato wa kuzifuatilia.
FAIDA ZA MFUMO WA RAJISI YA NAMBA TAMBULISHI
Mfumo huu wa rajisi una faida zifuatazo:
1. Kuthibiti wizi wa simu. Iwapo mtu atapoteza au ameibiwa simu ya kiganjani na akatoa taarifa kwa mtoa huduma, simu hiyo itafungiwa isiweze kutumika kwenye mtandao mwingine wowote wa simu za kiganjani. Mteja anaponunua simu ni lazima adai risiti halali na halisi na pia garantiii ya angalau miezi 12. Mteja anatakiwa aihifadhi risiti hiyo angalau kwa miezi mitatu. Baada ya hapo, iwapo simu imekuwa inatumika, taarifa za matumizi zinaweza kutumika kama uthibitisho mbadala wa milki ya simu husika.
Orodha ya kijivu:
Orodha hii ni ya namba tambulishi ambazo zimefungiwa au kufunguliwa kwa muda kwa lengo la kuanzisha mchakato wa kuzifuatilia.
FAIDA ZA MFUMO WA RAJISI YA NAMBA TAMBULISHI
Mfumo huu wa rajisi una faida zifuatazo:
1. Kuthibiti wizi wa simu. Iwapo mtu atapoteza au ameibiwa simu ya kiganjani na akatoa taarifa kwa mtoa huduma, simu hiyo itafungiwa isiweze kutumika kwenye mtandao mwingine wowote wa simu za kiganjani. Mteja anaponunua simu ni lazima adai risiti halali na halisi na pia garantiii ya angalau miezi 12. Mteja anatakiwa aihifadhi risiti hiyo angalau kwa miezi mitatu. Baada ya hapo, iwapo simu imekuwa inatumika, taarifa za matumizi zinaweza kutumika kama uthibitisho mbadala wa milki ya simu husika.
2. Kuhimiza utii wa sheria: Kifungu
cha 128 cha EPOCA kinamtaka mtumiaji wa simu kutoa taarifa ya kupotea au
kuibiwa kwa simu au laini ya simu. Kifungu cha 134 kinayataka makampuni ya simu
kutokutoa huduma kwa simu ambayo imefungiwa kama ilivyoelezwa hapo juu. Mara tu
mteja anapopoteza simu yake ya kiganjani anatakiwa kutoa taarifa kwa kituo cha
Polisi cha karibu ambapo atapewa namba ya kumbukumbu ya taarifa ya tukio,
maarufu kama RB.
Anatakiwa aende kwa mtoa huduma
kutoa taarifa ya tukio akiwa na hiyo RB na uthibitisho wa umilki wa simu
iliyopotea ( risiti aliyopewa wakati wa kununua iwapo itakuwepo). Mtoa huduma
kwanza atahakiki umilki wa simu iliyopotea au kuibiwa na atampatia mteja namba
ya kumbukumbu kwamba simu hiyo imefungiwa isutumike kwenye mitandao ya simu na
hatimaye ataifungia simu hiyo ndani ya saa 24.
3. Kujenga misingi ya matumizi ya
simu halisi, zisizo bandia. Mtumiaji ataweza kutambua iwapo simu aliyo nayo
inakidhi viwango, ni halisi na sio bandia.
KUTAMBUA NAMBA TAMBULISHI
Ili kutambua namba tambulishi ya simu ya kiganjani au vifaa vya mawasiliano ya kiganjani, mtumiaji anatakiwa aandike tarakimu *#06# kwa kutumia kifaa chake. Baada ya kufanya hivyo, kutaonekana namba ndefu. Mtumiaji anatakiwa kuandika namba hiyo kama ilivyoonekana kwenye kifaa chakena kuihifadhi katika hali ya usalama kwa ajili ya rejea ya baadae.
Ili kutambua namba tambulishi ya simu ya kiganjani au vifaa vya mawasiliano ya kiganjani, mtumiaji anatakiwa aandike tarakimu *#06# kwa kutumia kifaa chake. Baada ya kufanya hivyo, kutaonekana namba ndefu. Mtumiaji anatakiwa kuandika namba hiyo kama ilivyoonekana kwenye kifaa chakena kuihifadhi katika hali ya usalama kwa ajili ya rejea ya baadae.
Baada ya hapo mtumiaji atume ujumbe
mfupi wenye hiyo namba tambulishi kwenda namba 15090. Atapokea meseji
itakayomjulisha kuhusu hali halisi ya simu yake ya kiganjani. Mtumiaji atapokea
ujumbe kuhusu uhalisia wa simu yake. Majibu yatakayokuja yatasomeka: Kama IMEI
haioani na aina ya simu yako, wasiliana na aliyekuuzia. Usipoweza,ibadilishe
kabla ya Juni 2016 kwani simu hiyo inaweza kuwa BANDIA.
HATUA ZA KUCHUKUA IWAPO SIMU
ITAONEKANA HAIKIDHI VIWANGO, SI HALISI NA NI BANDIA
Mtu yeyote ambaye atatambua kwamba
simu yake ya kiganjani si halisi,ni bandia na haikidhi viwango atapewa muda wa
kuendelea kutumia simu hiyo. Baada ya muda huo kumalizika, simu hiyo itaingizwa
katika orodha nyeusi na kufungiwa isitumike kwenye mitandao mingine yoyoye ya
simu za kiganjani.
Watumiaji wote wenye simu za
kiganjani ambazo namba tambulishi zao zinaonyesha kwamba simu hizo si halisi,
ni feki na hazikidhi viwango watagharamia ununuzi wa simu nyingine.
Watumiaji wote ambao namba
tambulishi za simu zao zinaonyesha kwamba vifaa hivyo si halisi, ni feki na
havikidhi viwango watatakiwa kubadilisha simu hizo na kupata zinazokidhi
viwango na halisi katika muda wa miezi sita kuanzia siku ya uzinduzi wa mfumo
wa rajisi ya namba za utambulisho wa simu za kiganjani.
Ni vyema ifahamike kwamba simu zote
za kiganjani na vifaa vya mawasiliano vya kiganjani (tablets) ambazo zitakuwa
na namba tambulishi bandia zitafungiwa kuanzia 16 Juni 2016.
HITIMISHO
Mfumo wa Rajisi ya Namba za Utambulisho wa vifaa vya mawasiliano vya mkononi una lengo la kuwahakikishia watumiaji usalama wakati wanapotumia vifaa hivyo vya mawasiliano, vikiwemo simu za kiganjani na vifaa vya mawasiliano vya kiganjani (tablets). Uanzishwaji wake ni sehemu ya kutekeleza matakwa ya Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta ya 2010. Ni vyema watumiaji wakazingatia maelekezo kuhusu utaratibu wa kuhakiki namba tambulishi, kutoa taarifa wanapopoteza au kuibiwa simu.
HITIMISHO
Mfumo wa Rajisi ya Namba za Utambulisho wa vifaa vya mawasiliano vya mkononi una lengo la kuwahakikishia watumiaji usalama wakati wanapotumia vifaa hivyo vya mawasiliano, vikiwemo simu za kiganjani na vifaa vya mawasiliano vya kiganjani (tablets). Uanzishwaji wake ni sehemu ya kutekeleza matakwa ya Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Posta ya 2010. Ni vyema watumiaji wakazingatia maelekezo kuhusu utaratibu wa kuhakiki namba tambulishi, kutoa taarifa wanapopoteza au kuibiwa simu.
Imetolewa na:
Mkurugenzi Mkuu
Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania
18 December 2015
Mkurugenzi Mkuu
Mamlaka ya Mawasiliano Tanzania
18 December 2015